Quy định hợp tác quốc tế về bảo vệ dữ liệu cá nhân 2025

Hợp tác quốc tế về bảo vệ dữ liệu cá nhân là cơ chế pháp lý quan trọng giúp các quốc gia phối hợp hiệu quả trong việc thực thi pháp luật, phòng chống tội phạm xuyên biên giới và tạo môi trường kinh doanh số an toàn. Để hỗ trợ doanh nghiệp tuân thủ các quy định phức tạp này, DPO.VN cung cấp giải pháp tư vấn toàn diện, đảm bảo hoạt động của bạn luôn an toàn và đúng pháp luật. Hiểu rõ quy định tương trợ tư pháp, cơ chế phối hợp quốc tế.

Các nguyên tắc cơ bản chi phối hoạt động hợp tác quốc tế là gì?

Hoạt động hợp tác quốc tế về bảo vệ dữ liệu cá nhân phải tuân thủ pháp luật Việt Nam, các điều ước và thỏa thuận quốc tế, trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền, bình đẳng và cùng có lợi.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và kinh tế số, việc trao đổi dữ liệu xuyên quốc gia trở thành một hoạt động thiết yếu. Để đảm bảo quá trình này diễn ra an toàn và có trật tự, pháp luật Việt Nam đã đặt ra những nguyên tắc nền tảng, đóng vai trò là kim chỉ nam cho mọi hoạt động hợp tác quốc tế liên quan đến dữ liệu cá nhân. Điều 6 của Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân 91/2025/QH15 đã quy định rõ các nguyên tắc này, tạo ra một khuôn khổ pháp lý vững chắc.

Cụ thể, các nguyên tắc này bao gồm:

• Tuân thủ pháp luật Việt Nam: Mọi hoạt động hợp tác quốc tế, dù là tương trợ tư pháp hay trao đổi thông tin, đều phải đặt dưới sự chi phối của hệ thống pháp luật Việt Nam, đặc biệt là các quy định trong Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân và Luật An ninh mạng.
• Tôn trọng điều ước và thỏa thuận quốc tế: Việt Nam cam kết thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của mình trong các điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên. Điều này thể hiện sự hội nhập và trách nhiệm của Việt Nam trên trường quốc tế.
• Bình đẳng và cùng có lợi: Mối quan hệ hợp tác phải được xây dựng trên cơ sở hai bên cùng có lợi, không có sự áp đặt hay thiên vị, đảm bảo quyền lợi chính đáng cho tất cả các bên tham gia.
• Tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ: Đây là nguyên tắc bất biến trong quan hệ quốc tế của Việt Nam. Mọi yêu cầu hợp tác không được can thiệp vào công việc nội bộ và phải tôn trọng tuyệt đối chủ quyền quốc gia.

💡 Luật sư Nguyễn Tiến Hảo chia sẻ: Việc nắm vững các nguyên tắc này giúp doanh nghiệp, đặc biệt là các tập đoàn đa quốc gia, có thể dự báo và định hướng các chiến lược pháp lý của mình khi hoạt động tại Việt Nam. Nó không chỉ là yêu cầu tuân thủ mà còn là cơ sở để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của doanh nghiệp khi có các yêu cầu cung cấp dữ liệu từ cơ quan chức năng nước ngoài thông qua kênh hợp tác quốc tế.

Nội dung chính của hoạt động hợp tác quốc tế về bảo vệ dữ liệu cá nhân bao gồm những gì?

Hoạt động hợp tác quốc tế bao gồm 6 nội dung chính: xây dựng cơ chế hợp tác, tương trợ tư pháp, phòng chống hành vi xâm phạm, đào tạo và nghiên cứu khoa học, trao đổi kinh nghiệm, và chuyển giao công nghệ.

Để hiện thực hóa các nguyên tắc nêu trên, pháp luật Việt Nam đã cụ thể hóa các nội dung hợp tác quốc tế. Các hoạt động này không chỉ giới hạn ở việc trao đổi thông tin mà còn bao trùm nhiều lĩnh vực từ xây dựng thể chế đến phát triển công nghệ. Theo Điều 6 Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân 91/2025/QH15 và Điều 7 Nghị định 13/2023/NĐ-CP, các nội dung hợp tác chính được quy định như sau:

Những nội dung này cho thấy cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong việc xây dựng một môi trường pháp lý toàn diện, không chỉ để quản lý trong nước mà còn để chủ động hội nhập và hợp tác hiệu quả với cộng đồng quốc tế, đặc biệt trong bối cảnh các hoạt động chuyển dữ liệu cá nhân ra nước ngoài ngày càng phổ biến.

Vai trò và trách nhiệm của các cơ quan nhà nước Việt Nam trong hợp tác quốc tế được phân định như thế nào?

Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước, trong đó Bộ Công an là cơ quan đầu mối, chịu trách nhiệm chính trước Chính phủ về thực hiện hợp tác quốc tế về bảo vệ dữ liệu cá nhân, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan.

Việc xác định rõ cơ quan nào chịu trách nhiệm chính là vô cùng quan trọng để các tổ chức, doanh nghiệp biết cần làm việc với ai khi có các vấn đề liên quan đến hợp tác quốc tế. Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân 91/2025/QH15 và các văn bản liên quan đã phân định rõ vai trò của các cơ quan nhà nước.

Cơ quan nào là đầu mối chính trong hợp tác quốc tế về bảo vệ dữ liệu cá nhân?

Bộ Công an là cơ quan đầu mối chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện quản lý nhà nước và triển khai các hoạt động hợp tác quốc tế về bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Theo Điều 36 Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân 91/2025/QH15, Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước và Bộ Công an là cơ quan đầu mối chịu trách nhiệm trước Chính phủ. Điều này có nghĩa là Bộ Công an sẽ đóng vai trò trung tâm trong việc:

• Chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan để triển khai các nội dung hợp tác quốc tế.
• Tiếp nhận và xử lý các yêu cầu tương trợ tư pháp từ nước ngoài.
• Đại diện cho Việt Nam trong các diễn đàn, hội nghị quốc tế về bảo vệ dữ liệu cá nhân.
• Tham mưu cho Chính phủ trong việc ký kết các điều ước, thỏa thuận quốc tế.

Cụ thể, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05) thuộc Bộ Công an là đơn vị trực tiếp thực hiện nhiều nhiệm vụ quan trọng, bao gồm cả việc tiếp nhận các hồ sơ đánh giá tác động xử lý dữ liệu cá nhân.

Các Bộ, ngành khác có vai trò gì?

Bộ Quốc phòng, Bộ Ngoại giao, Bộ Tư pháp, và các Bộ chuyên ngành khác có trách nhiệm phối hợp với Bộ Công an trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ của mình.

Mặc dù Bộ Công an là đầu mối, nhưng hoạt động hợp tác quốc tế đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ của nhiều cơ quan:

• Bộ Quốc phòng: Chịu trách nhiệm về bảo vệ dữ liệu cá nhân và hợp tác quốc tế trong phạm vi quản lý của mình, đặc biệt là các hệ thống thông tin quân sự (Điều 37 Luật An ninh mạng 24/2018/QH14).
• Bộ Ngoại giao: Phối hợp trong các hoạt động ngoại giao, đàm phán, ký kết các điều ước và thỏa thuận quốc tế liên quan đến bảo vệ dữ liệu cá nhân.
• Bộ Tư pháp: Đóng vai trò quan trọng trong các hoạt động tương trợ tư pháp về dân sự và hình sự, đảm bảo các yêu cầu pháp lý được thực hiện đúng quy trình.
• Các Bộ, cơ quan ngang Bộ khác: Có trách nhiệm thực hiện quản lý nhà nước và hợp tác quốc tế trong lĩnh vực mình phụ trách, như Bộ Thông tin và Truyền thông, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Quy trình tương trợ tư pháp về dữ liệu cá nhân giữa Việt Nam và các quốc gia khác diễn ra như thế nào?

Quy trình tương trợ tư pháp được thực hiện thông qua các kênh chính thức, dựa trên các Hiệp định tương trợ tư pháp mà Việt Nam đã ký kết hoặc trên nguyên tắc có đi có lại, đảm bảo tuân thủ pháp luật Việt Nam và các nguyên tắc bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Tương trợ tư pháp là một trong những nội dung cốt lõi và phức tạp nhất của hợp tác quốc tế. Khi một cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài yêu cầu Việt Nam cung cấp dữ liệu cá nhân để phục vụ điều tra, truy tố, xét xử, quy trình này sẽ được kích hoạt.

Mặc dù Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân 91/2025/QH15 chỉ nêu nguyên tắc chung, quy trình chi tiết sẽ tuân theo Luật Tương trợ tư pháp và các hiệp định song phương, đa phương mà Việt Nam là thành viên. Về cơ bản, quy trình này bao gồm các bước sau:

1. Tiếp nhận yêu cầu: Yêu cầu tương trợ tư pháp từ nước ngoài được gửi đến cơ quan trung ương của Việt Nam (thường là Bộ Tư pháp hoặc Bộ Công an) thông qua kênh ngoại giao hoặc kênh liên lạc trực tiếp đã được thỏa thuận.
2. Thẩm định yêu cầu: Cơ quan tiếp nhận sẽ xem xét tính hợp pháp và hợp lệ của yêu cầu. Yêu cầu có thể bị từ chối nếu nó vi phạm chủ quyền, an ninh quốc gia của Việt Nam, hoặc không phù hợp với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam.
3. Chuyển giao cho cơ quan có thẩm quyền: Nếu yêu cầu hợp lệ, nó sẽ được chuyển đến cơ quan có thẩm quyền trực tiếp thực hiện tại Việt Nam (ví dụ: Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát).
4. Thực hiện yêu cầu: Cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam sẽ tiến hành các biện pháp cần thiết để thu thập thông tin, dữ liệu theo yêu cầu, chẳng hạn như yêu cầu doanh nghiệp cung cấp dữ liệu. Quá trình này phải tuân thủ nghiêm ngặt các biện pháp bảo vệ dữ liệu cá nhân.
5. Trả kết quả: Kết quả thực hiện sẽ được gửi lại cho quốc gia yêu cầu thông qua cơ quan trung ương.

Đối với doanh nghiệp, khi nhận được yêu cầu cung cấp dữ liệu từ một cơ quan nhà nước Việt Nam trong khuôn khổ một yêu cầu tương trợ tư pháp, doanh nghiệp có nghĩa vụ hợp tác. Tuy nhiên, doanh nghiệp cũng có quyền yêu cầu xem văn bản pháp lý làm cơ sở cho việc yêu cầu đó để đảm bảo tính hợp pháp.

Mục tiêu chiến lược của Việt Nam khi thúc đẩy hợp tác quốc tế về bảo vệ dữ liệu cá nhân là gì?

Việt Nam hướng tới ba mục tiêu chính: bảo vệ an ninh quốc gia và trật tự xã hội, tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại số và hội nhập kinh tế quốc tế, và nâng cao vị thế, uy tín của quốc gia trên trường quốc tế.

Việc chủ động xây dựng và tham gia vào các cơ chế hợp tác quốc tế không chỉ là một nghĩa vụ pháp lý mà còn là một bước đi chiến lược, mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho quốc gia.

• Bảo vệ an ninh quốc gia và phòng, chống tội phạm: Trong thế giới kết nối, tội phạm mạng, khủng bố, và các hoạt động tuyên truyền chống phá nhà nước thường có yếu tố xuyên quốc gia. Hợp tác quốc tế, đặc biệt là qua kênh Interpol và các hiệp định tương trợ tư pháp, giúp các cơ quan chức năng Việt Nam truy vết, điều tra và xử lý hiệu quả các loại tội phạm này, bảo vệ an ninh từ xa.
• Thúc đẩy kinh tế số và thương mại quốc tế: Nhiều quốc gia và khu vực, điển hình là Liên minh châu Âu với GDPR, yêu cầu các đối tác thương mại phải có một khung pháp lý về bảo vệ dữ liệu cá nhân tương xứng. Việc Việt Nam có một hệ thống pháp luật chặt chẽ và cơ chế hợp tác quốc tế rõ ràng sẽ là một lợi thế, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu, thu hút đầu tư nước ngoài và phát triển các dịch vụ số.
• Nâng cao vị thế và uy tín quốc gia: Việc chủ động xây dựng luật và tham gia các cơ chế hợp tác quốc tế thể hiện Việt Nam là một quốc gia có trách nhiệm, tôn trọng các tiêu chuẩn và thông lệ quốc tế về quyền con người, trong đó có quyền riêng tư. Điều này góp phần nâng cao hình ảnh và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế.

Tóm lại, các quy định về hợp tác quốc tế trong Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân 91/2025/QH15 là một cấu phần quan trọng, không chỉ đảm bảo sự tuân thủ pháp luật mà còn phục vụ các mục tiêu chiến lược lớn hơn về an ninh, kinh tế và đối ngoại. Các doanh nghiệp, đặc biệt là những doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh quốc tế, cần nắm vững các quy định này để vận hành một cách an toàn và bền vững.

Các Câu Hỏi Thường Gặp Về Hợp Tác Quốc Tế Về Bảo Vệ Dữ Liệu Cá Nhân

Tài liệu tham khảo

• Cổng thông tin điện tử Bộ Công an
• Cổng thông tin điện tử Chính phủ
• Thư viện Pháp luật – Toàn văn Nghị định 13/2023/NĐ-CP
• Cổng thông tin điện tử Bộ Tư pháp – Vụ pháp luật quốc tế
• United Nations Commission on International Trade Law (UNCITRAL) – Data Protection and Privacy